Azido propanoiko
Azido propanoiko | |
---|---|
![]() | |
Formula kimikoa | C3H6O2 |
SMILES kanonikoa | 2D eredua |
MolView | 3D eredua |
Konposizioa | oxigeno eta karbono |
Base konjokatua | propionate (en) ![]() |
Mota | azido karboxiliko, straight chain fatty acids (en) ![]() ![]() |
Ezaugarriak | |
Dentsitatea | 0,99 g/cm³ (20 °C) |
Momentu dipolarra | 1,75 D |
Fusio-puntua | −15 °C −21 °C −20,7 °C |
Irakite-puntua | 141 °C (760 Torr) 141,15 °C (101,325 kPa) |
Fusio-entalpia | 1,75 D |
Lurrun-presioa | 3 mmHg (20 °C) |
Masa molekularra | 74,037 Da |
Erabilera | |
Elkarrekintza | Free fatty acid receptor 2 (en) ![]() ![]() |
Rola | primary metabolite (en) ![]() |
Arriskuak | |
NFPA 704 | ![]() 2 3 0 |
Lehergarritasunaren beheko muga | 2,9 vol% |
Lehergarritasunaren goiko muga | 12,1 vol% |
Denboran ponderatutako esposizio muga | 30 mg/m³ (10 h, baliorik ez) |
Denbora laburreko esposizio muga | 45 mg/m³ (baliorik ez) |
Flash-puntua | 52 °C |
Eragin dezake | propanoic acid exposure (en) ![]() |
Identifikatzaileak | |
InChlKey | XBDQKXXYIPTUBI-UHFFFAOYSA-N |
CAS zenbakia | 79-09-4 |
ChemSpider | 1005 |
PubChem | 1032 |
Reaxys | 506071 |
Gmelin | 30768 |
ChEBI | 1821 |
ChEMBL | CHEMBL14021 |
RTECS zenbakia | UE5950000 |
ZVG | 12590 |
DSSTox zenbakia | UE5950000 |
EC zenbakia | 201-176-3 |
ECHA | 100.001.070 |
CosIng | 37261 |
RxNorm | 34658 |
Human Metabolome Database | HMDB0000237 |
KNApSAcK | C00044287 |
UNII | JHU490RVYR |
NDF-RT | N0000147394 |
KEGG | D02310 eta C00163 |
PDB Ligand | PPI |
Azido propanoikoa edo propionikoa konposatu organikoa da, CH3CH2CO2H formula duena, azido karboxilikoen familiakoa. Usain txarreko likidoa da, uretan disolbatzen dena[1]. Bere gatz eta esterrei propionato edo propanoato esaten zaie.
Amida, ester, anhidrido eta halogenoekin deribatuak eratzen ditu.
Sintesia
Industriakl azido propanoikoa nagusiki etilenoaren hidrokarboxilazioz egiten da nikel karboniloa katalizatzaile moduan usatuz[2].
Propanalaren oxidazioz ere lor daiteke kobalto- edo manganeso-gatzak katalizatzaile modan erabiliz.
Azido propionikoa bioteknologikoki ere presta daiteke Propionibacterium generoko bakterioak usatuz[3].
Erabilera
Azido propanonikoak erabilera zabala du kontserbagarri gisa, lizuna eta hainbat bakterio haztea eragozten duelako. Animalien pentsuetan zein giza elikagaietan erabiltzen da. Pentsuetan azidoa zuzenean edo bere amonio-gatza baliatzen da da. Giza elikagaietan sodio edo kaltzio propionatoa usatzen dira. Europar Batasunak onartuta ditu azido propanoikoa eta bere gatzak elikagaien kontserbagarri gisa[4].
kontserbagarria | E zenbakia |
---|---|
Azido propanoikoa | E280 |
Sodio propanoatoa | E281 |
Kaltzio propoanoatoa | E282 |
Potasio propanoatoa | E283 |
Azido propionikoaren esterretako batzuk fruta-usaina dute eta aromatizatzaile moduan erabiltzen dira. Industria kimikoan nitxoko erabilera batzuk ere baditu.
Erreferentziak
- ↑ (Ingelesez) PubChem. «Propionic Acid» pubchem.ncbi.nlm.nih.gov (Noiz kontsultatua: 2023-01-09).
- ↑ (Ingelesez) Samel, Ulf-Rainer; Kohler, Walter; Gamer, Armin Otto; Keuser, Ullrich; Yang, Shang-Tian; Jin, Ying; Lin, Meng; Wang, Zhongqiang et al.. (2018-01-31). «Propionic Acid and Derivatives» Ullmann's Encyclopedia of Industrial Chemistry (Wiley-VCH Verlag GmbH & Co. KGaA): 1–20. doi:10.1002/14356007.a22_223.pub4. ISBN 978-3-527-30673-2. (Noiz kontsultatua: 2023-01-09).
- ↑ (Ingelesez) Piwowarek, Kamil; Lipińska, Edyta; Hać-Szymańczuk, Elżbieta; Kieliszek, Marek; Ścibisz, Iwona. (2018-01-01). «Propionibacterium spp.—source of propionic acid, vitamin B12, and other metabolites important for the industry» Applied Microbiology and Biotechnology 102 (2): 515–538. doi:10.1007/s00253-017-8616-7. ISSN 1432-0614. PMID 29167919. PMC PMC5756557. (Noiz kontsultatua: 2023-01-09).
- ↑ (Ingelesez) «Approved additives and E numbers» Food Standards Agency (Noiz kontsultatua: 2023-01-09).
Kanpo estekak
Datuak: Q422956
Multimedia: Propionic acid / Q422956