Furkaska

Furkaska
Veľká Furkaska
Ilustracja
Furkaska widziana z Bobrowca
Państwo

 Polska
 Słowacja

Pasmo

Tatry, Karpaty

Wysokość

1491 m n.p.m.

Wybitność

115 m

Położenie na mapie Tatr
Mapa konturowa Tatr, po lewej znajduje się czarny trójkącik z opisem „Furkaska”
Położenie na mapie Karpat
Mapa konturowa Karpat, u góry nieco na lewo znajduje się czarny trójkącik z opisem „Furkaska”
Ziemia49°15′41,8″N 19°47′19,5″E/49,261611 19,788750
Multimedia w Wikimedia Commons
Parzątczak i Furkaska, widok z Ornaku

Furkaska (słow. Veľká Furkaska[1], 1491 m n.p.m.[2]) – rozczłonkowany, lesisty regiel w północnej grani Wołowca, wznoszący się nad dolinami: Chochołowską, Juraniową (Juráňova dolina) i Furkaską (Furkaska dolina) w Tatrach Zachodnich[3]. Położony na granicy polsko-słowackiej wierzchołek opada ku zachodowi i południowemu zachodowi skałami wysokości 40 m, porośniętymi miejscami kosodrzewiną[4].

Szczyt Furkaski jest zwornikiem dla następujących grzbietów:

  • na południe odchodzi lesista grań, w której znajduje się Przełęcz pod Furkaską (1417 m), czuba Parzątczaka (1486 m) oraz Juraniowa Przełęcz (sedlo Príslop, 1376 m), oddzielająca cały masyw od masywu Bobrowca (1665 m),
  • na wschód grzbiet Pośrednie oddzielający Dolinę Krytą od Doliny Długiej,
  • na północny wschód długi grzbiet zbiega do polany Molkówka; wznoszą się w nim kolejno: Zamczysko (Kendralov kostol, 1324 m), Koryciańska Czuba (1162 m), Mała Furkaska (Malá Furkaska, 1134 m) oraz Siwiańskie Turnie (1081 m); od grzbietu tego pomiędzy Furkaską a Koryciańską Czubą odchodzi na wschód boczne ramię z Tyrałową Czubą (1400 m) i Krytą Czubą (1246 m), oddziela ono Dolinę Krytą od Wielkich Korycisk,
  • na północny zachód wyrasta ramię Juraniowego zakończone Czaplowym Wierchem (Čaplovka, 1103 m); od ramienia tego odchodzi na północ grzbiet, w którym wznosi się Turek (Turek, 1192 m). Ramię to oddziela Dolinę Juraniową (a właściwie jej odnogę – dolinę Jaworzynkę Juraniową) od dwóch dolin reglowych: doliny Czaplówki i Doliny Furkaskiej[5][6][2].

Nazwa dawna. W dokumencie z 1775 r. występuje Furkasowa Scala. W aktach granicznych z ok. 1790 r. symbol zachodniego krańca Tatr Polskich. Z orawskich zboczy Furkaski, z doliny Jaworzynki Juraniowej, wydobywano w XIX wieku rudę żelaza. Dawniej zbocza wschodnie były wypasane, należały do Hali Krytej i Hali Jaworzyna pod Furkaską[7]. Na grzbiecie Pośrednie (od strony Doliny Długiej) znajdowała się polana Jaworzyna pod Furkaską[1].

W całym masywie Furkaski nie ma wyznaczonych żadnych szlaków turystycznych. Bogata gatunkowo flora. M.in. występują tak rzadkie w Polsce gatunki roślin, jak ostrożeń głowacz i jarząb nieszpułkowy[8].

Przypisy

  1. ↑ a b Tatry Zachodnie słowackie i polskie. Mapa turystyczna 1: 25 000, Warszawa: Wydawnictwo Kartograficzne Polkart Anna Siwicka, październik 2009, ISBN 83-87873-36-5 .
  2. ↑ a b Úrad geodézie, kartografie a katastra Slovenskej republiky, Produkty leteckého laserového skenovania .
  3. ↑ ZofiaZ. Radwańska-Paryska ZofiaZ., Witold HenrykW.H. Paryski Witold HenrykW.H., Wielka encyklopedia tatrzańska, Poronin: Wydawnictwo Górskie, 2004, ISBN 83-7104-009-1 .
  4. ↑ Geoportal. Mapa topograficzna i satelitarna [online] [dostęp 2022-06-17] .
  5. ↑ MarianM. Kunicki MarianM., TadeuszT. Szczerba TadeuszT., Tatry Zachodnie. Słowacja, Kraków: PTTK „Kraj”, 1992, ISBN 83-7005-248-7 .
  6. ↑ Główny Urząd Geodezji i Kartografii, Dane pomiarowe z lotniczego skaningu laserowego .
  7. ↑ JózefJ. Nyka JózefJ., Tatry Słowackie. Przewodnik, wyd. 2, Latchorzew: Wydawnictwo Trawers, 1998, ISBN 83-901580-8-6 .
  8. ↑ ZbigniewZ. Mirek ZbigniewZ., HalinaH. Piękoś-Mirek HalinaH., Czerwona księga Karpat Polskich, Warszawa: Instytut Botaniki PAN, 2008, ISBN 978-83-89648-71-6 .

Linki zewnętrzne

  • Furkaska, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 423 .