Kościół Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Pucku

229 z 6.08.1962

kościół parafialny

Widok ogólny od strony prezbiterium

Państwo

Polska

Województwo

pomorskie

Miejscowość

Puck

Wyznanie

katolickie

Kościół

rzymskokatolicki

Parafia

Świętych Apostołów Piotra i Pawła

Wezwanie

Piotr Apostoł, Paweł z Tarsu

Wspomnienie liturgiczne

Świętych Apostołów Piotra i Pawła

Historia

Data rozpoczęcia budowy	1330
Data zakończenia budowy	1400

Dane świątyni

Styl	gotyk
Świątynia • materiał bud.	• cegła
Wieża kościelna • liczba wież	1

Położenie na mapie Pucka

Położenie na mapie Polski

Położenie na mapie województwa pomorskiego

Położenie na mapie powiatu puckiego

54°43′17,6″N 18°24′40,7″E/54,721556 18,411306

Multimedia w Wikimedia Commons

Kościół Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Pucku – rzymskokatolicki kościół parafialny w Pucku, w województwie pomorskim.

Położenie i tradycja

Kościół pełni rolę puckiej fary. Świątynia stoi nad samym brzegiem zatoki Puckiej. Jest charakterystyczną budowlą, dzięki czemu Puck jest rozpoznawany już z daleka. Podczas odpustu, 29 czerwca, odbywa się tradycyjna pielgrzymka łodziowa z portów na Mierzei Helskiej. Na wodach zatoki odbywa się nabożeństwo, będące wstępem do mszy odpustowej w kościele. Wiernym z powiatu puckiego podczas tych uroczystości często towarzyszą turyści.

Historia

Parafia w Pucku powstała prawdopodobnie w XII wieku. Wskazują na to m.in. kamienne fundamenty filarów kościoła pochodzące właśnie z XII wieku (pierwsza świątynia mogła być drewniana^[1]). W wyposażeniu ciekawa jest chrzcielnica z XIII wieku. Filary są pozostałościami po dawnym kościele romańskim, do którego przed 1309 dobudowano istniejącą do dziś wieżę. Obecny kościół powstał między rokiem 1330 a 1400. W 1496 obiekt przykryto jednym dachem w miejsce odrębnych, a także dodano szczyt wschodni^[1]. W latach 1556-1589 pucki kościół był w rękach luteran. Po zwróceniu świątyni społeczności katolickiej przeprowadzono gruntowny remont. W 1623 Jan Jakub Wejher^[2], syn ówczesnego starosty puckiego Ernesta Wejhera i Anny Mortęskiej, ufundował ołtarz, w którym znalazły się obrazy Hermana Hana, uznawanego wówczas za najlepszego malarza na Pomorzu. Około roku 1800 w kościele pojawiły się istniejące do dziś ołtarze: główny z czterema przesuwanymi obrazami oraz dwa boczne: Matki Bożej i św. Antoniego. Wkomponowano w nie figury pochodzące z wcześniejszych ołtarzy. Niemal sto lat później przeprowadzono w świątyni prace budowlano-konserwatorskie. Wówczas m.in. powiększono otwory okienne, dzięki czemu można było zamontować witraże. Wymieniono również posadzkę. W XXI wieku (począwszy od 2000^[1]) świątynia przechodzi kolejną znaczną renowację. Zmieniono dach kościoła, uzupełniono ubytki lica cegieł. W planach jest jeszcze przebudowa prezbiterium i malowanie wnętrza.

Wyposażenie

Do najcenniejszych elementów wyposażenia należą:

ołtarz główny, boczne i ambona z około 1800,
ołtarz z 1623 w kaplicy Wejherów, zamkniętej kutą kratą z XVII wieku,
dwa obrazy kontrreformacyjne z 1663 (w prezbiterium),
chrzcielnica z 1697 (barok),
chrzcielnica XIII-wieczna (w kruchcie),
żyrandole mosiężne z XVII wieku (trzy sztuki),
dwa gotyckie dzwony z 1400, a także dzwon Piotr i Paweł z 1605^[1].

Tablice

We wnętrzu kościoła wiszą następujące tablice pamiątkowe:

na okoliczność 50. rocznicy Zaślubin Polski z Morzem dokonanego przez generała Józefa Hallera w 1920 (z 1970),
ku czci prof. Alfonsasa Lipniusasa, litewskiego sługi bożego, więźnia KL Stutthof (z 2005),
ku czci księży zamordowanych przez Niemców 20 października 1939: Edmunda Fittkaua (proboszcza) i Bronisława Labudy (wikariusza),
upamiętniająca Męczenników Ziemi Puckiej zamordowanych przez Niemców w ich obozach koncentracyjnych, a także podczas zbrodni w Piaśnicy (z 1998),
upamiętniająca cudowne uratowanie dzieci Brzozowskich, Biskupskich i Sobańskiej 15 sierpnia 1922,
upamiętniająca 25. rocznicę powstania NSZZ Solidarność (z 2005),
upamiętniająca 50. rocznicę powstania Batalionów Górniczych Wojska Polskiego i męczeństwa żołnierzy-górników pracujących w kamieniołomach i kopalniach uranu w latach 1949-1959 (z 1999)^[3].

Galeria

Widok od frontu (2006)
Nawa główna (2022)
Organy (2010)
Nawa boczna (2010)
Ołtarz w kaplicy Wejherów (2022)
Sklepienie (2010)
Widok od wschodu (2022)

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d tablica informacyjna in situ
↑ Materiały do biografii genealogii i historii rodu Kostków herbu Dąbrowa, Barbara Fabiszewska (red.), Białystok-Koszalin: Stowarzyszenie Rodu Kostków, 2016, s. 24 - 27, ISBN 978-83-927099-0-9.
↑ napisy na tablicach pamiątkowych in situ

Bibliografia

Roman Kościelniak. Parafia św. Piotra i Pawła w Pucku. „Polska Dziennik Bałtycki Echo Ziemi Puckiej”, s. 11, 2009-10-23. Polskapresse Sp.z.o.o Oddział Prasa Bałtycka. ISSN 1231-4366.